လူတေယာက္ရဲ့ ျမတ္နိုးစရာအရာ ေတြကို အသည္း ႏွလံုးနဲ့ တင္စားေခၚေဝၚေလ့ရွိသလို ၊ မုန္းတီး ရြံရွာဘြယ္ရာေတြကိုေတာ့ ေအာ့ႏွလံုးနာတယ္ ။ အသည္းနာတယ္ ဟု ေျပာဆို သံုးႏွဳန္းေလ့ရွိၾကပါတယ္ ။ အဲဒီ အသည္းေတြ ႏွလံုးေတြမွာလည္း ခံစားခ်က္ေတြ ရွိၾကပါတယ္ ။ ခု ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ႏွလံုးနာရတဲ့ အေၾကာင္းေတြပါ ။ ေအာ့ႏွလံုးနာတာေတာ့မဟုတ္ ။ တကယ့္ ႏွလံုးသားေလး နာရျခင္း ပါ ။ႏွလံုးနဲ့ ေသြးေၾကာ ၊ ေသြးလွည့္ပတ္ျခင္းစနစ္ ဟာ လူတေယာက္ အသက္ရွင္သန္ေနေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္ အေရးၾကီး ပါတယ္။ ႏွလံုးခုန္ရပ္၊ အသက္ရွဳရပ္ သြားျခင္းကို ေသဆံုးျခင္း လို ့ သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္ ။ ဒီေတာ့ အသက္ရွင္ေနဖို့အတြက္ ႏွလံုး မွန္မွန္ခုန္ေနဖို့ လိုပါတယ္ ။
ဒီလိုအေရးၾကီးလွတဲ့ ႏွလံုးနာျခင္းအေၾကာင္းကို ေရးျပခ်င္တာကေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္ အနည္းငယ္က ဘေလာ့ဂါ မိတ္ေဆြတေယာက္က အြန္လိုင္းမွာ ေမးလာလို့ ပါ ။ ႏွလံုးနာျပီး ပုတ္တဲ့ အခါ ဘာျဖစ္လို ့ေပါင္မွာေဆးသြင္းၾကည့္ရတာလည္း၊ ႏွလံုးနဲ့ ေပါင္နဲ့ ဘယ္လို ဆက္စပ္ေနတာလည္း။ ဆရာဝန္ကေတာ့ ခြဲခိုင္းေနတယ္ ၊ ခြဲရမလား မခြဲရဘူးလား၊ မခြဲရင္ ဘယ္လိုျဖစ္လာနိုင္လည္း။ ခြဲျပီးရင္ ျပန္မျဖစ္ေတာ့ဘူးလား။ အစရွိတဲ့ ေမးခြန္းမ်ား အတြက္ ၊ မသိေသးသူမ်ား သိလိုသူမ်ား အားလံုး သိေစရန္ မွ်ေဝေရးသား မိပါတယ္။ အေျခခံ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုသာ အလြယ္တကူ နားလည္ေစလိုတဲ့ အတြက္ ၊ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ပညာရပ္မ်ားကို တတ္သိနားလည္ ကၽြမ္းက်င္ျပီး သူမ်ား အတြက္ မရည္ရြယ္ပါ ။
ႏွလံုးရဲ ့ အေရးၾကီးပံု --
ႏွလံုးရဲ ့ အဓိက တာဝန္ၾကီးက ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ လုိအပ္ေနတဲ့ ေအာက္စီဂ်င္ဓါတ္၊ အဟာရဓါတ္ေတြ ကို ေသြးသန္ ့ အေနနဲ့ လိုတဲ့ေနရာေရာက္ေအာင္ နဲ့ မလိုအပ္တဲ့ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္၊ နဲ့ အညစ္အေၾကးေတြကို ေသြးညစ္အေနနဲ့ စြန့္ထုတ္တဲ့ေနရာေတြဆီသို့ သယ္ယူပို ့ေဆာင္ေပးေနတဲ့ ယာဥ္ၾကီးနဲ့တူပါတယ္ ။ အဲဒီယာဥ္ၾကီး လည္ပါတ္နိုင္ဖို ့ အတြက္လည္း သူ ့အတြက္ စြမ္းအင္ ေလာင္စာ ေအာက္စီဂ်င္ဓါတ္ လိုအပ္ပါတယ္ ။ႏွလံုးၾကြက္သားအတြက္ ေသြးေၾကာေတြလည္း အတားအဆီးမရွိလည္ပတ္စီးဆင္းေနမွ က်န္းမာတဲ့ ႏွလံုးအေနနဲ့ ရွိေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာတဲ့ ႏွလံုး ျဖစ္ဖို ့ စည္းခ်က္ မွန္ကန္တဲ့ ႏွလံုးခုန္ခ်က္၊ လံုေလာက္တဲ့ ႏွလံုးေသြးညွစ္အား၊ သန့္စင္တဲ့ ေသြးပမာဏလံုေလာက္မွဳ အစရွိတာေတြလည္း လိုအပ္ပါတယ္။
တည္ေဆာက္ပံု----
ၾကြက္သားထူ အခန္း ၄ ခန္း ရွိျပီး ဘယ္ဘက္ ညာဘက္ တျခမ္းစီ မွာ အေပၚေအာက္ တခန္းစီ ရွိၾကတယ္။ အေပၚခန္းနဲ့ ေအာက္ခန္းကို တံခါးဖြင့္ပိတ္သလို အဆို ့ရွင္ မ်ားနဲ့ ကာရံထားတယ္ ။ညာအေပၚခန္းမွာ ႏွလံုး ဆီသို ့ ဝင္လာတဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာမၾကီး နဲ့ ဘယ္ေအာက္ခန္းမွာ ႏွလံုးမွ ထြက္သြားတဲ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီး ရွိတယ္ ။ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ားအတြက္ ေအာက္စီဂ်င္ သယ္ပို့ေပးတဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာမၾကီးဟာလည္း ဘယ္ေအာက္ခန္း အထြက္ ဝ နားမွာ ရွိတယ္။
ႏွလံုး နဲ့ ေသြးလွည့္ပါတ္စနစ္။
ႏွလံုးရဲ့ ဘယ္ေအာက္ဖက္ခန္းမွ သန့္ရွင္းတဲ့ေသြးေတြကို ရင္ေခါင္း ႏွလံုးေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီးမွ တဆင့္ ဦးေခါင္း ေျခ လက္ ခႏၶာကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ားသို ့ ပို့ေဆာင္ေပးျပီး ၊ ေသြးညစ္ေတြကိုလည္း ေသြးျပန္ေၾကာမ်ားမွ အဆင့္ဆင့္ျဖတ္သန္းကာ ႏွလံုး ညာဖက္ အေပၚခန္း ေအာက္ခန္းမ်ားသို့ ျပန္လည္ စီးဆင္းေစတယ္ ။ ထို ေသြးညစ္ေတြကို အဆုပ္ေသြးလႊတ္ေၾကာမွ တဆင့္ အဆုပ္သို ့ ပို ့ေပးျပီး ေသြးသန့္ ျဖစ္ေအာင္ လဲလွယ္ေစတယ္။ အဲဒီေသြးသန္ ့ေတြကို အဆုပ္ေသြးျပန္ေၾကာမွ တဆင့္ ႏွလံုး ဘယ္အေပၚခန္းသို ့ ျပန္ပို့ေဆာင္ေပးတယ္ ။ အဲဒါကို ေသြးလွည့္ပါတ္စနစ္လို ့ေခၚပါတယ္။
ပံုမွာျပထာသလို ႏွလံုးမွ ေနျပီ ခႏၶာကိုယ္တခုလံုးသို ့ ေသြးသန္ ့ေတြ သယ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္း ( ေသြးလႊတ္ေၾကာ- အနီေရာင္ ခ်ယ္ထားသည္ ) နဲ့ ေသြးညစ္ေတြသယ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္း ( ေသြးျပန္ေၾကာ - အျပာေရာင္ခ်ယ္) ေတြ ရွိပါတယ္။သြားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္ မပိတ္ပဲ မက်ဥ္းပဲ ပံုမွန္ရွိေနရင္ ေသြးလည္ပတ္စီးဆင္းမွဳ ဟာေခ်ာေမြ ့ျပီး အဆင္ေျပေနတာေပါ့ ။ဘာမွ ေရာဂါ လကၡဏာ မျပတတ္ပါဘူး ။ဒီပံုထဲက အတိုင္း ေျခ လက္ မွာ ရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြကေန တဆင့္ လိုက္သြားရင္ ႏွလံုးသားဆီသို့ ေရာက္တာ မို ့၊ ႏွလံုးအတြင္းမွာ စစ္ေဆးမွဳ ျပဳလုပ္လိုတဲ့အခါ ေျခ လက္ ေသြးေၾကာေတြမွာ ပိုက္တပ္ျပီး ေဆးဓါတ္မွန္ရိုက္နိုင္ပါတယ္ ။
အကယ္၍ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြမွာ ေသြးေကာင္းေကာင္း မေလွ်ာက္၊ ေသြးေၾကာက်ဥ္း/ ပိတ္ ျပီး ေအာက္စီဂ်င္ မလံုေလာက္ရင္ Myocardial Ischemia လို့ေခၚပါတယ္။ ဒီထက္ ပို၍ အေျခအေနဆိုးျပီး ေအာက္စီဂ်င္ျပတ္လပ္သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ႏွလံုးေအာင့္ ႏွလံုးနာျခင္း( Angina) ႏွလံုးပုပ္ျခင္း ( Myocardial Infarction) အစရွိတာေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္ ။အဲဒါကို Heart Attack ရတယ္ လို ့ အမ်ားက ေခၚဆို ၾကပါတယ္ ။ Atherosclerosis လို့ေခၚတဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေစ ပိတ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္ ။ ေရေျမာင္းထဲမွာ အမွိဳက္ေတြ ပိတ္သလိုပဲ ႏွလံုးေသြးေၾကာနံရံမွာ အမွိဳက္နဲ့ အလားတူတဲ့ အဆီေတြ( အမ်ားအားျဖင့္ ကိုလက္စထေရာ (Cholesterol) နဲ့ .ထရိုင္ဂလစ္ဆရိုက္ (Triglyceride ) တို ့ေၾကာင့္ ပိတ္ရတာ မ်ားပါတယ္ ။ ဒီ့အျပင္ lipoproteins ေခၚ အဆီဓါတ္ ထဲမွ VLDL,LDL အစရွိတဲ့အဆီဟာ ကိုလက္စထေရာ ေသြးအဆီခဲ ျခင္းကို ပိုမိုျဖစ္ေစတဲ့ ဆိုးေသာ အဆီဓါတ္ျဖစ္တယ္။ HDL ဟာ အဆီခဲျခင္းကို ေလ်ာ့နည္းေစတဲ့ ေကာင္းေသာ အဆီဓါတ္ ျဖစ္ပါတယ္ တခ်ိဳ ့ၾကေတာ့လည္း thrombus လို့ေခၚတဲ့ ေသြးခဲေလးေတြ ေၾကာင့္ ပိတ္တတ္ပါတယ္ ။ ဒါ့အျပင္ ဆီးခ်ိဳ ၊ ေသြးတိုး၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း တို့ေၾကာင့္လည္း ေသြးေၾကာနံရံ က်ဥ္းျပီး ပိတ္လာတတ္ပါတယ္ ။
လူအမ်ား ေျပာေနၾကတဲ့ Heart attack ဆိုတာ...
ႏွလံုးၾကြက္သားေသြးေၾကာ ရဲ့ ၅၀ မွ ၇၀ % ေလာက္ က်ဥ္းသြား ပိတ္သြားခဲ့ရင္ ေသြးေလွ်ာက္မွဳ လည္း နဲပါးလာျပီး ေလ့က်င့္ခန္း သို့မဟုတ္ လွဴပ္ရွားမွဳ နဲနဲျပင္းထန္လိုက္တာနဲ့ ႏွလံုးမွာ လိုအပ္တဲ့ေအာက္စီဂ်င္ အျပည့္မရေတာ့ပဲ ရင္ဘတ္ေအာင့္လာတတ္ပါတယ္ ။ အဲ့ဒီ ေအာင့္တဲ့ Chest pain ေခၚ Angina မွာလည္း ပံုသ႑န္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတတ္ပါတယ္။ ရင္ဘတ္တခုလံုး ျပဳတ္တူနဲ့ ဆြဲညွစ္ခံရသလိုမ်ိဳး ၊ ေဇာေခၽြးျပန္တဲ့အထိ ေအာင့္တတ္ပါတယ္ ။ ရင္ဘတ္ အျပင္ လည္ပင္း ေမးရိုး လက္ေမာင္း ေက်ာျပင္ တို့ မွာပါ တြဲျပီးေအာင့္တတ္ပါတယ္ ။ တခ်ိဳ ့လည္း အတိအက် ေျပာလို့ မရပဲ အစာအိမ္နာသလိုပံုစံမ်ိဳးနဲ့ နာတတ္ပါတယ္။ ႏွလံုး ေသြးေၾကာပိတ္တဲ့ ေနရာနဲ့ ဆိုင္ပါတယ္ ။ တခ်ိဳ့က်ေတာ့ လည္း ေအာင့္ျခင္း နာျခင္းမ်ိဳးမရွိပဲ နဲ့ ႏွလံုးၾကြက္သား ပုပ္သြားတတ္ပါတယ္ ။
အေမရိကန္နိူင္ငံမွာ တႏွစ္မွာ လူ တသန္းေလာက္ Heart Attack ရတတ္ၾကျပီး ၄ ေသာင္းေလာက္ အသက္ဆံုးရွံဳးၾကရပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ႏွလံုးေရာဂါ ထ လာရင္ ေပါ့ေပါ့ဆဆ မေနပဲ ကုသမွဳ ခံယူသင့္ပါတယ္ ။ ႏွလံုးေသြးေၾကာမွာ က်ဥ္းျပီး ပိတ္ျပီး ေသြးမေလွ်ာက္ပါက မိနစ္ ၂၀ မွ ၄၀ မိနစ္ အတြင္း ေသြးျပန္ေလွ်ာက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရပါမယ္ ။ မျပဳလုပ္နိုင္ပါက ႏွလံုးၾကြက္သားပုပ္ျခင္း စတင္ျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္ ။ ဒီထက္ၾကာၾကာအခ်ိန္ဆြဲ ထားရင္ေတာ့ ၆ နာရီမွ ၈ နာရီ ၾကာသြားပါက ေသြးမေလွ်ာက္တဲ့ ေနရာမွ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား လံုးဝ အျပီးတိုင္ ပုပ္သြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ျပန္မေကာင္းနိုင္ေတာ့ပါ ။ ထိုေနရာရွိ ၾကြက္သားမ်ားမွာ အနာရြတ္ျဖစ္က်န္ခဲ့မွာ ျဖစ္ျပီး aneurysm ၾကြက္သားပြလာကာ ေနာင္တခ်ိန္တြင္ ေပါက္ထြက္သြားနိုင္ပါတယ္ ။
သင္ သို့မဟုတ္ သင့္ အိမ္သား မိတ္ေဆြ မ်ား၊ ရုတ္တရက္ ႏွလံုး ေအာင့္လာျပီဆိုပါတာ့ ဘာလုပ္နိုင္မလည္း ။
-ေလဝင္ထြက္ ေကာင္းတဲ့ေနရာမွာ ျငိမ္သက္စြာ အနားယူရပါမယ္ ။ တင္းက်ပ္ေနေသာ အဝတ္အစားမ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးပါ ။
-အလြန္အမင္းနာေနပါက ႏွလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ့တဲ့ ငံုေဆး ( Nitroglycerine ,NTG ,Nitrostat) အစရွိတာကို လွ်ာေအာက္မွာ ထားျပီး ငံုေပး ရပါမယ္ ။ ဒီငံုေဆးကိုလည္း တၾကိမ္မွာ အမ်ားၾကီး မငံုသင့္ပါဘူး ။ ေသြးေပါင္က်ေစနိုင္ပါတယ္။ အထူးသတိျပဳရန္ -ငံုေဆးကို မိမိဘာသာ တၾကိမ္လွ်င္ တျပားႏွဳန္းျဖင့္ ၃ၾကိမ္ထက္ ပိုျပီး အသံုးမျပဴသင့္ပါ ။
ငံုေဆးရဲ့ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြမွာ ေခါင္းကိုက္၊ေခါင္းမူး၊ ပူရွိန္း( flushing)၊ ပ်ိဳ့ အန္ ျခင္း အစရွိသျဖင့္ ၊ အလြန္ဆိုးဝါးပါက သတိလစ္ျခင္း။ ေဆးမတည့္လွ်င္အနီကြက္ထြက္ ယားယံ ျခင္း စသျဖင့္ ။
-၅ မိနစ္မွ်ျခားျပီး တတိယ အၾကိမ္ ေဆးငံုျပီးေပမဲ့ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာ မသက္သာရင္ေတာ့ ေဆးခန္း ေဆးရံု သို ့ အျမန္သြားျပီး ကၽြမ္းက်င္သူ ဆရာဝန္မ်ား၏ စမ္းသပ္ ကုသ မွဳကို ခံယူသင့္ပါတယ္ ။
ဘာေတြကို ဘယ္လို စမ္းသပ္စစ္ေဆး မလည္း။-------
ရင္ဘတ္ေအာင့္လို့ ေဆးရံု ေဆးခန္းသြားတဲ့ အခါ ၊ ရွိေနတဲ့ ပစၥည္းကရိယာ ေပၚမူတည္ျပီး စမ္းသပ္ေပးနိုင္တာ အဆင့္ဆင့္ရွိပါတယ္ ။ အဲဒါေတြကေတာ့ -
၁- ECG ( EKG ) - ဂရပ္လိုင္းမ်ား ဆြဲၾကည့္ျပီး ႏွလံုးၾကြက္သား ေအာက္စီဂ်င္ ျပတ္လပ္မွဳ ရွိ မရွိ ၊ ႏွလံုးပုပ္ျခင္း ရွိ မရွိ ကို ခန့္မွန္းနိုင္ပါတယ္။
၂- Cardiac Enzyme ( CPK< LDH,CK-MB , Troponin Test စသျဖင့္ ေသြးေဖါက္ျပီး စမ္းသပ္လို့ ရပါတယ္ ။နာရီပိုင္း အလိုက္ ေျပာင္းလဲ မွဳ ေတြ ၾကည့္ျပီးအမွန္တကယ္ ႏွလံုးၾကြက္သား ေအာက္စီဂ်င္ ျပတ္မွဳ ရွိ မရွိ။ ေရာဂါ ျပင္းထန္မွဳ ၊ အသံုးျပဳတဲ့ ေဆးကို တုန့္ျပန္မွဳ ေကာင္း မေကာင္း သိနိုင္ပါတယ္) ။
၃-Cardiac Echo - ultrasound နဲ့ အလားတူပါတယ္ ။ ႏွလံုးၾကြက္သားပုပ္တဲ့ေနရာကို ေတြ့ နိုင္ပါတယ္။
၄--angiogram ေဆးဓါတ္မွန္ရိုက္ျပီး ေနရာအတိအက် နဲ့ ျပင္းထန္မွဳကို သိနိုင္တယ္။
ေပါင္ရင္း သို့မဟုတ္ လက္ေမာင္း ေသြးေၾကာ မွ တဆင့္ ေဆးထိုးျပီး ေနာက္ ႏွလံုးအား ဗီြဒီယိုမွန္သားဓါတ္မွန္ရိုက္ၾကည့္ပါက ႏွလံုးေသြးေၾကာ ပိတ္မွဳ အေျခအေနကိုတိက်စြာ သိနိုင္ပါတယ္ ။(Cardiac Catheterization )လို့ေခၚပါတယ္၊
-က်ဥ္း၍ ပိတ္ေန တဲ့ ေသြးေၾကာ အား ခ်ဲ့ ျပီး stent ေခၚ ဇကာပိုက္ျပြန္ ထဲ့ျခင္း ပံု
။ ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္းျခင္း / ၾကြက္သားပုပ္ျခင္းတို ့ ျဖစ္ျပီ ဆိုပါက ဆက္လက္၍ လုပ္ေဆာင္ ကုသရာတြင္
- ႏွလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ့ေသာ ေဆးမ်ားျဖင့္ကုသျခင္း အျပင္ ၊
-CoronaryAngiogram and Stenting လို့ေခၚတဲ့ ၊က်ဥ္းေနတဲ့ႏွလံုး ေသြးေၾကာမ်ားကို ေဘာလံုးငယ္ျဖင့္ ျပန္ခ်ဲ့ျခင္း ၊ ပိတ္ေနတဲ့ေနရာကို ျပန္ပြင့္ေအာင္ လုပ္ျပီး ျပန္ပိတ္ မသြားေအာင္ ဝါယာမွ်င္ ဇကာကြက္ပါတဲ့ ျပြန္ေခ်ာင္းေလး ထဲ့သြင္းထားျခင္း၊ အစရွိတဲ့ ကုသမွဳမ်ိဳး ျပဳလုပ္ေပးနိုင္တယ္ ။ ဒီေနရာမွာဗီဒီယို ကလစ္ ၾကည့္နိုင္ပါတယ္ ။
ဒီနည္းလမ္းက ပိုမို လြယ္ကုူ အဆင္ေျပပါတယ္။ အသက္အရြယ္ အလြန္ၾကီးေသာသူမ်ား အတြက္ ဒီနည္းကို ပိုျပီး အသံုးျပဳၾကပါတယ္။
၅-Atherectomy - ပိတ္ေနတဲ့ ဂ်ီး( အဆီဖတ္ ၊ ထံုးဓါတ္ဖတ္ မ်ားကို ခြာခ် ေဆးေၾကာ နိုင္တယ္။
တခ်ိဳ ့ ျပင္းထန္ေသာ ေသြးေၾကာပိတ္/က်ဥ္း မွဳ မ်ား မွာ အထက္ပါနည္းေတြ နဲ့ ကုသလို့ မရေတာ့လွ်င္ ရင္ေခါင္း ကိုခြဲျပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာလမ္းလႊဲရန္၊ အျခား ေနရာမွ ေသြးေၾကာမ်ားျဖင့္ အစားထိုးခြဲစိတ္ကုသျခင္း (Coronary Artery Bypass Graft Surgery (Heart Bypass Surgery, CABG ) ကို ျပဳလုပ္နိူင္ပါတယ္ ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ လူနာရဲ့ ေပါင္ သို ့မဟုတ္ ေျခသလံုး ေသြးျပန္ေၾကာ တစိတ္တပိုင္းျဖင့္ အစားထိုးပါတယ္။ ခြဲစိတ္မွဳ အၾကီးစား ျဖစ္တဲ့အတြက္ အသက္အရြယ္အလြန္ၾကီးေနသူမ်ားအတြက္ အဆိုပါနည္းကို အသံုးျပဳျခင္း သိပ္မရွိၾကေတာ့ပါ ။
အခ်ိန္မွီ စစ္ေဆး ကုသမွဳ မ်ားျဖင့္ သက္သာနိုင္ေပမဲ့ ကံအေၾကာင္းမလွ သူမ်ား အဖို့ေတာ့ အသက္ဆံုးရွံဳးရမွဳေတြလည္း ရွိပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ကာကြယ္ျခင္းသည္ ကုသမွဳထက္ ပိုေကာင္း၏ ဆိုတဲ့ အဆိုကို လက္ကိုင္ထားရင္ အခ်ိန္ကုန္ ေငြကုန္ လူပင္ပန္းျခင္းတို့မွ သက္သာေစမွာမို့ ကာကြယ္ျခင္း ကို အေလးထားသင့္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကို ေရွာင္ရွား နိုင္ရင္ ကာကြယ္နိုင္ျပီပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ဒါေၾကာင့္ ေရွာင္သင့္ ေဆာင္သင့္တဲ့အခ်က္ေတြ ကို ၾကည့္လိုက္ရေအာင္ ။
-အဆီဓါတ္( ဆိုးတဲ့ ကိုလက္စထေရာ LDL ,VLDL၊ ထရိုင္ဂလစ္ဆရိုက္) မ်ားျပားတဲ့ အစားအစာကို ေရွာင္ပါ -ဥပမာ ဂ်ံဳ သၾကားဓါတ္မ်ားေသာ အဆီအဆိမ့္ အခ်ိဳ မ်ား။ ျပည့္ဝဆီမ်ားေသာ- နို ့ႏွင့္နို ့ထြက္ပစၥည္းမ်ား ။တိရစာၦန္ အဆီမ်ား။
-ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ (HDL) မ်ားတဲ့ အစာမ်ား ေရြးခ်ယ္စားသံုးပါ ။ HDLၾကြယ္ဝတဲ့ အစာမ်ား ဥပမာ -
သံလြင္ဆီ( Olive Oil)၊ canola oil and grapeseed oil ။ အိုမီဂါ ၃ ဓါတ္ ပါတဲ့ ငါးအဆီမ်ား ။ သစ္အယ္သီး သစ္ခ်သီး သစ္ၾကားသီး အစရွိတဲ့ အခြံမာ အေစ့မ်ား။ မုေယာ Oatmeal နဲ့ အမွ်င္မ်ားေသာ အစားအစာမ်ား၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္စိမ္း ၊ ပဲ ၊အရည္ရႊမ္းသစ္သီးမ်ား ကို ေရြးခ်ယ္စားသံုးပါ
-ေဆးလိပ္ အရက္ ကို ေရွာင္ပါ ။
-ဆီးခ်ိဳ ၊ ေသြးတိုး ကို ထိန္းပါ ။
-အားကစား ေလ့က်င့္ခန္း ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ မ်ား အခ်ိန္မွန္ လုပ္ပါ ။စိတ္တည္ျငိမ္မွဳ ရေအာင္ ။ စိတ္ဖိစီးမွဴ နဲေအာင္ က်င့္ပါ ။
ဒါဆိုရင္ အသက္လည္းရွည္ အနာလည္းကင္း ေငြကုန္လည္းသက္သာေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။
စကားခ်ပ္။ ။ Coronary angioplasty and stents ပိုက္ထဲ့ျပီးကုသဖို့ အတြက္ က်ပ္ေငြ ၂၅ သိန္းမွ သိန္း ၃၀ မွ် ကုန္က်မွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။( ျပည္ပတြင္ သြားေရာက္ ကုသမယ္ဆိုရင္ ဒီထက္မကပဲ သိန္းရာေက်ာ္ ကုန္က်မည္ ဟု ေျပာဆိုသံၾကားရပါတယ္။) ။ ျဖစ္လာနိုင္တဲ့ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို မခြဲစိပ္မွီ ဆရာဝန္ ထံ ေသခ်ာ ေမးျမန္း စံုစမ္းပါဟု လည္း အၾကံေပးလိုပါတယ္ ။
Ref:
http://www.innerbody.com/image/cardov.html
http://www.medicinenet.com/cardiac_catheterization/article.htm
http://emedicine.medscape.com/article/155919-overview#a0101
http://www.ehow.com/list_6021848_foods-rich-hdl.html
မွတ္ခ်က္။ ကိကိ ဘေလာ့မွ ဗဟုသုတ အျဖစ္ယူလာတာပါ
ဒီလိုအေရးၾကီးလွတဲ့ ႏွလံုးနာျခင္းအေၾကာင္းကို ေရးျပခ်င္တာကေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္ အနည္းငယ္က ဘေလာ့ဂါ မိတ္ေဆြတေယာက္က အြန္လိုင္းမွာ ေမးလာလို့ ပါ ။ ႏွလံုးနာျပီး ပုတ္တဲ့ အခါ ဘာျဖစ္လို ့ေပါင္မွာေဆးသြင္းၾကည့္ရတာလည္း၊ ႏွလံုးနဲ့ ေပါင္နဲ့ ဘယ္လို ဆက္စပ္ေနတာလည္း။ ဆရာဝန္ကေတာ့ ခြဲခိုင္းေနတယ္ ၊ ခြဲရမလား မခြဲရဘူးလား၊ မခြဲရင္ ဘယ္လိုျဖစ္လာနိုင္လည္း။ ခြဲျပီးရင္ ျပန္မျဖစ္ေတာ့ဘူးလား။ အစရွိတဲ့ ေမးခြန္းမ်ား အတြက္ ၊ မသိေသးသူမ်ား သိလိုသူမ်ား အားလံုး သိေစရန္ မွ်ေဝေရးသား မိပါတယ္။ အေျခခံ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုသာ အလြယ္တကူ နားလည္ေစလိုတဲ့ အတြက္ ၊ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ပညာရပ္မ်ားကို တတ္သိနားလည္ ကၽြမ္းက်င္ျပီး သူမ်ား အတြက္ မရည္ရြယ္ပါ ။
ႏွလံုးရဲ ့ အေရးၾကီးပံု --
ႏွလံုးရဲ ့ အဓိက တာဝန္ၾကီးက ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ လုိအပ္ေနတဲ့ ေအာက္စီဂ်င္ဓါတ္၊ အဟာရဓါတ္ေတြ ကို ေသြးသန္ ့ အေနနဲ့ လိုတဲ့ေနရာေရာက္ေအာင္ နဲ့ မလိုအပ္တဲ့ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္၊ နဲ့ အညစ္အေၾကးေတြကို ေသြးညစ္အေနနဲ့ စြန့္ထုတ္တဲ့ေနရာေတြဆီသို့ သယ္ယူပို ့ေဆာင္ေပးေနတဲ့ ယာဥ္ၾကီးနဲ့တူပါတယ္ ။ အဲဒီယာဥ္ၾကီး လည္ပါတ္နိုင္ဖို ့ အတြက္လည္း သူ ့အတြက္ စြမ္းအင္ ေလာင္စာ ေအာက္စီဂ်င္ဓါတ္ လိုအပ္ပါတယ္ ။ႏွလံုးၾကြက္သားအတြက္ ေသြးေၾကာေတြလည္း အတားအဆီးမရွိလည္ပတ္စီးဆင္းေနမွ က်န္းမာတဲ့ ႏွလံုးအေနနဲ့ ရွိေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ က်န္းမာတဲ့ ႏွလံုး ျဖစ္ဖို ့ စည္းခ်က္ မွန္ကန္တဲ့ ႏွလံုးခုန္ခ်က္၊ လံုေလာက္တဲ့ ႏွလံုးေသြးညွစ္အား၊ သန့္စင္တဲ့ ေသြးပမာဏလံုေလာက္မွဳ အစရွိတာေတြလည္း လိုအပ္ပါတယ္။
တည္ေဆာက္ပံု----
ၾကြက္သားထူ အခန္း ၄ ခန္း ရွိျပီး ဘယ္ဘက္ ညာဘက္ တျခမ္းစီ မွာ အေပၚေအာက္ တခန္းစီ ရွိၾကတယ္။ အေပၚခန္းနဲ့ ေအာက္ခန္းကို တံခါးဖြင့္ပိတ္သလို အဆို ့ရွင္ မ်ားနဲ့ ကာရံထားတယ္ ။ညာအေပၚခန္းမွာ ႏွလံုး ဆီသို ့ ဝင္လာတဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာမၾကီး နဲ့ ဘယ္ေအာက္ခန္းမွာ ႏွလံုးမွ ထြက္သြားတဲ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီး ရွိတယ္ ။ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ားအတြက္ ေအာက္စီဂ်င္ သယ္ပို့ေပးတဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာမၾကီးဟာလည္း ဘယ္ေအာက္ခန္း အထြက္ ဝ နားမွာ ရွိတယ္။
ႏွလံုး နဲ့ ေသြးလွည့္ပါတ္စနစ္။
ႏွလံုးရဲ့ ဘယ္ေအာက္ဖက္ခန္းမွ သန့္ရွင္းတဲ့ေသြးေတြကို ရင္ေခါင္း ႏွလံုးေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီးမွ တဆင့္ ဦးေခါင္း ေျခ လက္ ခႏၶာကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ားသို ့ ပို့ေဆာင္ေပးျပီး ၊ ေသြးညစ္ေတြကိုလည္း ေသြးျပန္ေၾကာမ်ားမွ အဆင့္ဆင့္ျဖတ္သန္းကာ ႏွလံုး ညာဖက္ အေပၚခန္း ေအာက္ခန္းမ်ားသို့ ျပန္လည္ စီးဆင္းေစတယ္ ။ ထို ေသြးညစ္ေတြကို အဆုပ္ေသြးလႊတ္ေၾကာမွ တဆင့္ အဆုပ္သို ့ ပို ့ေပးျပီး ေသြးသန့္ ျဖစ္ေအာင္ လဲလွယ္ေစတယ္။ အဲဒီေသြးသန္ ့ေတြကို အဆုပ္ေသြးျပန္ေၾကာမွ တဆင့္ ႏွလံုး ဘယ္အေပၚခန္းသို ့ ျပန္ပို့ေဆာင္ေပးတယ္ ။ အဲဒါကို ေသြးလွည့္ပါတ္စနစ္လို ့ေခၚပါတယ္။
ပံုမွာျပထာသလို ႏွလံုးမွ ေနျပီ ခႏၶာကိုယ္တခုလံုးသို ့ ေသြးသန္ ့ေတြ သယ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္း ( ေသြးလႊတ္ေၾကာ- အနီေရာင္ ခ်ယ္ထားသည္ ) နဲ့ ေသြးညစ္ေတြသယ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္း ( ေသြးျပန္ေၾကာ - အျပာေရာင္ခ်ယ္) ေတြ ရွိပါတယ္။သြားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္ မပိတ္ပဲ မက်ဥ္းပဲ ပံုမွန္ရွိေနရင္ ေသြးလည္ပတ္စီးဆင္းမွဳ ဟာေခ်ာေမြ ့ျပီး အဆင္ေျပေနတာေပါ့ ။ဘာမွ ေရာဂါ လကၡဏာ မျပတတ္ပါဘူး ။ဒီပံုထဲက အတိုင္း ေျခ လက္ မွာ ရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြကေန တဆင့္ လိုက္သြားရင္ ႏွလံုးသားဆီသို့ ေရာက္တာ မို ့၊ ႏွလံုးအတြင္းမွာ စစ္ေဆးမွဳ ျပဳလုပ္လိုတဲ့အခါ ေျခ လက္ ေသြးေၾကာေတြမွာ ပိုက္တပ္ျပီး ေဆးဓါတ္မွန္ရိုက္နိုင္ပါတယ္ ။
အကယ္၍ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြမွာ ေသြးေကာင္းေကာင္း မေလွ်ာက္၊ ေသြးေၾကာက်ဥ္း/ ပိတ္ ျပီး ေအာက္စီဂ်င္ မလံုေလာက္ရင္ Myocardial Ischemia လို့ေခၚပါတယ္။ ဒီထက္ ပို၍ အေျခအေနဆိုးျပီး ေအာက္စီဂ်င္ျပတ္လပ္သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ႏွလံုးေအာင့္ ႏွလံုးနာျခင္း( Angina) ႏွလံုးပုပ္ျခင္း ( Myocardial Infarction) အစရွိတာေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္ ။အဲဒါကို Heart Attack ရတယ္ လို ့ အမ်ားက ေခၚဆို ၾကပါတယ္ ။ Atherosclerosis လို့ေခၚတဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေစ ပိတ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္ ။ ေရေျမာင္းထဲမွာ အမွိဳက္ေတြ ပိတ္သလိုပဲ ႏွလံုးေသြးေၾကာနံရံမွာ အမွိဳက္နဲ့ အလားတူတဲ့ အဆီေတြ( အမ်ားအားျဖင့္ ကိုလက္စထေရာ (Cholesterol) နဲ့ .ထရိုင္ဂလစ္ဆရိုက္ (Triglyceride ) တို ့ေၾကာင့္ ပိတ္ရတာ မ်ားပါတယ္ ။ ဒီ့အျပင္ lipoproteins ေခၚ အဆီဓါတ္ ထဲမွ VLDL,LDL အစရွိတဲ့အဆီဟာ ကိုလက္စထေရာ ေသြးအဆီခဲ ျခင္းကို ပိုမိုျဖစ္ေစတဲ့ ဆိုးေသာ အဆီဓါတ္ျဖစ္တယ္။ HDL ဟာ အဆီခဲျခင္းကို ေလ်ာ့နည္းေစတဲ့ ေကာင္းေသာ အဆီဓါတ္ ျဖစ္ပါတယ္ တခ်ိဳ ့ၾကေတာ့လည္း thrombus လို့ေခၚတဲ့ ေသြးခဲေလးေတြ ေၾကာင့္ ပိတ္တတ္ပါတယ္ ။ ဒါ့အျပင္ ဆီးခ်ိဳ ၊ ေသြးတိုး၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း တို့ေၾကာင့္လည္း ေသြးေၾကာနံရံ က်ဥ္းျပီး ပိတ္လာတတ္ပါတယ္ ။
လူအမ်ား ေျပာေနၾကတဲ့ Heart attack ဆိုတာ...
ႏွလံုးၾကြက္သားေသြးေၾကာ ရဲ့ ၅၀ မွ ၇၀ % ေလာက္ က်ဥ္းသြား ပိတ္သြားခဲ့ရင္ ေသြးေလွ်ာက္မွဳ လည္း နဲပါးလာျပီး ေလ့က်င့္ခန္း သို့မဟုတ္ လွဴပ္ရွားမွဳ နဲနဲျပင္းထန္လိုက္တာနဲ့ ႏွလံုးမွာ လိုအပ္တဲ့ေအာက္စီဂ်င္ အျပည့္မရေတာ့ပဲ ရင္ဘတ္ေအာင့္လာတတ္ပါတယ္ ။ အဲ့ဒီ ေအာင့္တဲ့ Chest pain ေခၚ Angina မွာလည္း ပံုသ႑န္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတတ္ပါတယ္။ ရင္ဘတ္တခုလံုး ျပဳတ္တူနဲ့ ဆြဲညွစ္ခံရသလိုမ်ိဳး ၊ ေဇာေခၽြးျပန္တဲ့အထိ ေအာင့္တတ္ပါတယ္ ။ ရင္ဘတ္ အျပင္ လည္ပင္း ေမးရိုး လက္ေမာင္း ေက်ာျပင္ တို့ မွာပါ တြဲျပီးေအာင့္တတ္ပါတယ္ ။ တခ်ိဳ ့လည္း အတိအက် ေျပာလို့ မရပဲ အစာအိမ္နာသလိုပံုစံမ်ိဳးနဲ့ နာတတ္ပါတယ္။ ႏွလံုး ေသြးေၾကာပိတ္တဲ့ ေနရာနဲ့ ဆိုင္ပါတယ္ ။ တခ်ိဳ့က်ေတာ့ လည္း ေအာင့္ျခင္း နာျခင္းမ်ိဳးမရွိပဲ နဲ့ ႏွလံုးၾကြက္သား ပုပ္သြားတတ္ပါတယ္ ။
အေမရိကန္နိူင္ငံမွာ တႏွစ္မွာ လူ တသန္းေလာက္ Heart Attack ရတတ္ၾကျပီး ၄ ေသာင္းေလာက္ အသက္ဆံုးရွံဳးၾကရပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ႏွလံုးေရာဂါ ထ လာရင္ ေပါ့ေပါ့ဆဆ မေနပဲ ကုသမွဳ ခံယူသင့္ပါတယ္ ။ ႏွလံုးေသြးေၾကာမွာ က်ဥ္းျပီး ပိတ္ျပီး ေသြးမေလွ်ာက္ပါက မိနစ္ ၂၀ မွ ၄၀ မိနစ္ အတြင္း ေသြးျပန္ေလွ်ာက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရပါမယ္ ။ မျပဳလုပ္နိုင္ပါက ႏွလံုးၾကြက္သားပုပ္ျခင္း စတင္ျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္ ။ ဒီထက္ၾကာၾကာအခ်ိန္ဆြဲ ထားရင္ေတာ့ ၆ နာရီမွ ၈ နာရီ ၾကာသြားပါက ေသြးမေလွ်ာက္တဲ့ ေနရာမွ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား လံုးဝ အျပီးတိုင္ ပုပ္သြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ျပန္မေကာင္းနိုင္ေတာ့ပါ ။ ထိုေနရာရွိ ၾကြက္သားမ်ားမွာ အနာရြတ္ျဖစ္က်န္ခဲ့မွာ ျဖစ္ျပီး aneurysm ၾကြက္သားပြလာကာ ေနာင္တခ်ိန္တြင္ ေပါက္ထြက္သြားနိုင္ပါတယ္ ။
သင္ သို့မဟုတ္ သင့္ အိမ္သား မိတ္ေဆြ မ်ား၊ ရုတ္တရက္ ႏွလံုး ေအာင့္လာျပီဆိုပါတာ့ ဘာလုပ္နိုင္မလည္း ။
-ေလဝင္ထြက္ ေကာင္းတဲ့ေနရာမွာ ျငိမ္သက္စြာ အနားယူရပါမယ္ ။ တင္းက်ပ္ေနေသာ အဝတ္အစားမ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးပါ ။
-အလြန္အမင္းနာေနပါက ႏွလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ့တဲ့ ငံုေဆး ( Nitroglycerine ,NTG ,Nitrostat) အစရွိတာကို လွ်ာေအာက္မွာ ထားျပီး ငံုေပး ရပါမယ္ ။ ဒီငံုေဆးကိုလည္း တၾကိမ္မွာ အမ်ားၾကီး မငံုသင့္ပါဘူး ။ ေသြးေပါင္က်ေစနိုင္ပါတယ္။ အထူးသတိျပဳရန္ -ငံုေဆးကို မိမိဘာသာ တၾကိမ္လွ်င္ တျပားႏွဳန္းျဖင့္ ၃ၾကိမ္ထက္ ပိုျပီး အသံုးမျပဴသင့္ပါ ။
ငံုေဆးရဲ့ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြမွာ ေခါင္းကိုက္၊ေခါင္းမူး၊ ပူရွိန္း( flushing)၊ ပ်ိဳ့ အန္ ျခင္း အစရွိသျဖင့္ ၊ အလြန္ဆိုးဝါးပါက သတိလစ္ျခင္း။ ေဆးမတည့္လွ်င္အနီကြက္ထြက္ ယားယံ ျခင္း စသျဖင့္ ။
-၅ မိနစ္မွ်ျခားျပီး တတိယ အၾကိမ္ ေဆးငံုျပီးေပမဲ့ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာ မသက္သာရင္ေတာ့ ေဆးခန္း ေဆးရံု သို ့ အျမန္သြားျပီး ကၽြမ္းက်င္သူ ဆရာဝန္မ်ား၏ စမ္းသပ္ ကုသ မွဳကို ခံယူသင့္ပါတယ္ ။
ဘာေတြကို ဘယ္လို စမ္းသပ္စစ္ေဆး မလည္း။-------
ရင္ဘတ္ေအာင့္လို့ ေဆးရံု ေဆးခန္းသြားတဲ့ အခါ ၊ ရွိေနတဲ့ ပစၥည္းကရိယာ ေပၚမူတည္ျပီး စမ္းသပ္ေပးနိုင္တာ အဆင့္ဆင့္ရွိပါတယ္ ။ အဲဒါေတြကေတာ့ -
၁- ECG ( EKG ) - ဂရပ္လိုင္းမ်ား ဆြဲၾကည့္ျပီး ႏွလံုးၾကြက္သား ေအာက္စီဂ်င္ ျပတ္လပ္မွဳ ရွိ မရွိ ၊ ႏွလံုးပုပ္ျခင္း ရွိ မရွိ ကို ခန့္မွန္းနိုင္ပါတယ္။
၂- Cardiac Enzyme ( CPK< LDH,CK-MB , Troponin Test စသျဖင့္ ေသြးေဖါက္ျပီး စမ္းသပ္လို့ ရပါတယ္ ။နာရီပိုင္း အလိုက္ ေျပာင္းလဲ မွဳ ေတြ ၾကည့္ျပီးအမွန္တကယ္ ႏွလံုးၾကြက္သား ေအာက္စီဂ်င္ ျပတ္မွဳ ရွိ မရွိ။ ေရာဂါ ျပင္းထန္မွဳ ၊ အသံုးျပဳတဲ့ ေဆးကို တုန့္ျပန္မွဳ ေကာင္း မေကာင္း သိနိုင္ပါတယ္) ။
၃-Cardiac Echo - ultrasound နဲ့ အလားတူပါတယ္ ။ ႏွလံုးၾကြက္သားပုပ္တဲ့ေနရာကို ေတြ့ နိုင္ပါတယ္။
၄--angiogram ေဆးဓါတ္မွန္ရိုက္ျပီး ေနရာအတိအက် နဲ့ ျပင္းထန္မွဳကို သိနိုင္တယ္။
ေပါင္ရင္း သို့မဟုတ္ လက္ေမာင္း ေသြးေၾကာ မွ တဆင့္ ေဆးထိုးျပီး ေနာက္ ႏွလံုးအား ဗီြဒီယိုမွန္သားဓါတ္မွန္ရိုက္ၾကည့္ပါက ႏွလံုးေသြးေၾကာ ပိတ္မွဳ အေျခအေနကိုတိက်စြာ သိနိုင္ပါတယ္ ။(Cardiac Catheterization )လို့ေခၚပါတယ္၊
-က်ဥ္း၍ ပိတ္ေန တဲ့ ေသြးေၾကာ အား ခ်ဲ့ ျပီး stent ေခၚ ဇကာပိုက္ျပြန္ ထဲ့ျခင္း ပံု
။ ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္းျခင္း / ၾကြက္သားပုပ္ျခင္းတို ့ ျဖစ္ျပီ ဆိုပါက ဆက္လက္၍ လုပ္ေဆာင္ ကုသရာတြင္
- ႏွလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ့ေသာ ေဆးမ်ားျဖင့္ကုသျခင္း အျပင္ ၊
-CoronaryAngiogram and Stenting လို့ေခၚတဲ့ ၊က်ဥ္းေနတဲ့ႏွလံုး ေသြးေၾကာမ်ားကို ေဘာလံုးငယ္ျဖင့္ ျပန္ခ်ဲ့ျခင္း ၊ ပိတ္ေနတဲ့ေနရာကို ျပန္ပြင့္ေအာင္ လုပ္ျပီး ျပန္ပိတ္ မသြားေအာင္ ဝါယာမွ်င္ ဇကာကြက္ပါတဲ့ ျပြန္ေခ်ာင္းေလး ထဲ့သြင္းထားျခင္း၊ အစရွိတဲ့ ကုသမွဳမ်ိဳး ျပဳလုပ္ေပးနိုင္တယ္ ။ ဒီေနရာမွာဗီဒီယို ကလစ္ ၾကည့္နိုင္ပါတယ္ ။
ဒီနည္းလမ္းက ပိုမို လြယ္ကုူ အဆင္ေျပပါတယ္။ အသက္အရြယ္ အလြန္ၾကီးေသာသူမ်ား အတြက္ ဒီနည္းကို ပိုျပီး အသံုးျပဳၾကပါတယ္။
၅-Atherectomy - ပိတ္ေနတဲ့ ဂ်ီး( အဆီဖတ္ ၊ ထံုးဓါတ္ဖတ္ မ်ားကို ခြာခ် ေဆးေၾကာ နိုင္တယ္။
တခ်ိဳ ့ ျပင္းထန္ေသာ ေသြးေၾကာပိတ္/က်ဥ္း မွဳ မ်ား မွာ အထက္ပါနည္းေတြ နဲ့ ကုသလို့ မရေတာ့လွ်င္ ရင္ေခါင္း ကိုခြဲျပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာလမ္းလႊဲရန္၊ အျခား ေနရာမွ ေသြးေၾကာမ်ားျဖင့္ အစားထိုးခြဲစိတ္ကုသျခင္း (Coronary Artery Bypass Graft Surgery (Heart Bypass Surgery, CABG ) ကို ျပဳလုပ္နိူင္ပါတယ္ ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ လူနာရဲ့ ေပါင္ သို ့မဟုတ္ ေျခသလံုး ေသြးျပန္ေၾကာ တစိတ္တပိုင္းျဖင့္ အစားထိုးပါတယ္။ ခြဲစိတ္မွဳ အၾကီးစား ျဖစ္တဲ့အတြက္ အသက္အရြယ္အလြန္ၾကီးေနသူမ်ားအတြက္ အဆိုပါနည္းကို အသံုးျပဳျခင္း သိပ္မရွိၾကေတာ့ပါ ။
အခ်ိန္မွီ စစ္ေဆး ကုသမွဳ မ်ားျဖင့္ သက္သာနိုင္ေပမဲ့ ကံအေၾကာင္းမလွ သူမ်ား အဖို့ေတာ့ အသက္ဆံုးရွံဳးရမွဳေတြလည္း ရွိပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ကာကြယ္ျခင္းသည္ ကုသမွဳထက္ ပိုေကာင္း၏ ဆိုတဲ့ အဆိုကို လက္ကိုင္ထားရင္ အခ်ိန္ကုန္ ေငြကုန္ လူပင္ပန္းျခင္းတို့မွ သက္သာေစမွာမို့ ကာကြယ္ျခင္း ကို အေလးထားသင့္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကို ေရွာင္ရွား နိုင္ရင္ ကာကြယ္နိုင္ျပီပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ဒါေၾကာင့္ ေရွာင္သင့္ ေဆာင္သင့္တဲ့အခ်က္ေတြ ကို ၾကည့္လိုက္ရေအာင္ ။
-အဆီဓါတ္( ဆိုးတဲ့ ကိုလက္စထေရာ LDL ,VLDL၊ ထရိုင္ဂလစ္ဆရိုက္) မ်ားျပားတဲ့ အစားအစာကို ေရွာင္ပါ -ဥပမာ ဂ်ံဳ သၾကားဓါတ္မ်ားေသာ အဆီအဆိမ့္ အခ်ိဳ မ်ား။ ျပည့္ဝဆီမ်ားေသာ- နို ့ႏွင့္နို ့ထြက္ပစၥည္းမ်ား ။တိရစာၦန္ အဆီမ်ား။
-ေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ (HDL) မ်ားတဲ့ အစာမ်ား ေရြးခ်ယ္စားသံုးပါ ။ HDLၾကြယ္ဝတဲ့ အစာမ်ား ဥပမာ -
သံလြင္ဆီ( Olive Oil)၊ canola oil and grapeseed oil ။ အိုမီဂါ ၃ ဓါတ္ ပါတဲ့ ငါးအဆီမ်ား ။ သစ္အယ္သီး သစ္ခ်သီး သစ္ၾကားသီး အစရွိတဲ့ အခြံမာ အေစ့မ်ား။ မုေယာ Oatmeal နဲ့ အမွ်င္မ်ားေသာ အစားအစာမ်ား၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္စိမ္း ၊ ပဲ ၊အရည္ရႊမ္းသစ္သီးမ်ား ကို ေရြးခ်ယ္စားသံုးပါ
-ေဆးလိပ္ အရက္ ကို ေရွာင္ပါ ။
-ဆီးခ်ိဳ ၊ ေသြးတိုး ကို ထိန္းပါ ။
-အားကစား ေလ့က်င့္ခန္း ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ မ်ား အခ်ိန္မွန္ လုပ္ပါ ။စိတ္တည္ျငိမ္မွဳ ရေအာင္ ။ စိတ္ဖိစီးမွဴ နဲေအာင္ က်င့္ပါ ။
ဒါဆိုရင္ အသက္လည္းရွည္ အနာလည္းကင္း ေငြကုန္လည္းသက္သာေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။
စကားခ်ပ္။ ။ Coronary angioplasty and stents ပိုက္ထဲ့ျပီးကုသဖို့ အတြက္ က်ပ္ေငြ ၂၅ သိန္းမွ သိန္း ၃၀ မွ် ကုန္က်မွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။( ျပည္ပတြင္ သြားေရာက္ ကုသမယ္ဆိုရင္ ဒီထက္မကပဲ သိန္းရာေက်ာ္ ကုန္က်မည္ ဟု ေျပာဆိုသံၾကားရပါတယ္။) ။ ျဖစ္လာနိုင္တဲ့ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို မခြဲစိပ္မွီ ဆရာဝန္ ထံ ေသခ်ာ ေမးျမန္း စံုစမ္းပါဟု လည္း အၾကံေပးလိုပါတယ္ ။
Ref:
http://www.innerbody.com/image/cardov.html
http://www.medicinenet.com/cardiac_catheterization/article.htm
http://emedicine.medscape.com/article/155919-overview#a0101
http://www.ehow.com/list_6021848_foods-rich-hdl.html
မွတ္ခ်က္။ ကိကိ ဘေလာ့မွ ဗဟုသုတ အျဖစ္ယူလာတာပါ
0 comments:
Post a Comment
ဝေဖန်ပါ၊ အကြံပြုပါ၊ လိုအပ်တာရှိရင်ထောက်ပြပါ၊ ကျေးဇူးအထူးတင်ပါသည်။